Քանի մը շաբաթէ ի վեր, շարունակ կը խօսուի Ֆաթիհ Աքինի ՝՝The Cut՝՝ (Հատումը) ժապաւէնին մասին: Այս առթիւ, Պոլսոյ »Ակօս«ը հետաքրքրական հարցազրոյց մը կատարած է Աքինի հետ: Ստորեւ, այս հարցազրոյցը.-
Հ.- Նախապէս, մեր նախորդ հարցազրոյցին, ըսած էիր, թէ հայերու մասին շատ քիչ բան գիտես: Ըստ երեւոյթին՝ հիմա ընթացքը փոխուած է: Ուրկէ՞ ծագեցաւ 1915ի եւ հայոց մասին ժապաւէն մը պատրաստելու գաղափարը:
Պ.- Հրանդ Տինքի մասին գեղարուեստական ժապաւէնի մը ծրագիրին եւ “Ակօս“ի մէջ լոյս տեսած 12 գրութիւններու հիման վրայ բեմագրութիւն մը գրի առած էի: Իրականութեան մէջ, “աւանկարտ“ ծրագիր մըն էր, բայց Հրանդի դերը ստանձնող թուրք դերասան մը չգտայ: Յայտնի է, որ ժամանակը դեռ չէ եկած: Ուրիշ երազանք մըն ալ ունէի՝ Ամերիկա գացող անատոլուցի շրջիկներու մասին պատմութիւն մը… Ի վերջոյ, Հրանդի մասին բեմագրութենէն կարգ մը մասեր այդ պատումին հետ միացուցի եւ յայտնուեցաւ ՝՝The Cut՝՝ը:
Հ.- Ծանօթ եմ Սքորսիզի նկատմամբ ձեր հակումներուն: Բեմագրութիւնը Մարտիկ Մարթինի հետ գրելը բաւական յուզումնալից ըլլալու է, չէ՞:
Պ.- Բեմագրութիւնը գերմաներէնով գրած էի: Երբ յայտնի եղաւ, որ ժապաւէնը անգլերէնով պիտի պատրաստեմ, ինծի թարգմանիչէն աւելի օժտուած մէկը պէտք էր: Իսկոյն մտաբերեցի Մարտիկ Մարթինը, որ նախ “աշխատանքէ դադրած եմ“՝ ըսելով մերժեց առաջարկս: Բայց ՝՝The Cut՝՝ի պատմութիւնը կարդալով՝ ցնցուեցաւ: Ամբողջ կեանքին ընթացքին նման ժապաւէն մը երազած էր: Աշխատելու սկսաւ եւ բեմագրութիւնը անհատականացուց, ուղղեց, ա՛լ աւելի խտացուց եւ դրական իմաստով կ՛ըսեմ՝ ամերիկանացուց: Անվարան կրնամ ըսել, թէ Մարտիկին հետ աշխատելով՝ կեանքս հարստացաւ: Ան իմ ամենատարեց ընկերս է եւ ուսուցիչս:
Հ.- Ինչպէ՞ս ընտրեցիր դերասանները:
Պ.- Ինչպէս նախորդ ժապաւէններուս, այս ժապաւէնին համար ալ փորձեցի լաւագոյն դերասանները գտնել: Կարելի եղածին չափ շատ հայ դերասանի հետ աշխատիլ ուզեցի: Բայց այդպիսով ալ չսահմանուեցայ: Գլխաւոր դերասան Թահար Ռահիմը ալճերացի մըն է, իսկ անոր կնոջ դերը խաղացող Հինտի Զահրան՝ մարոքցի: Թուրք դերասաններէն ալ շատ գոհ եմ: Պոլսեցի Պարթու Քիւչիւքչաղլայեանը մեծ նուիրումով կատարեց իրեն վստահուած պարտականութիւնը: Իսկ նկարները շատ տպաւորիչ են:
Ժապաւէնը կը յառաջանայ գլխաւոր հերոսի ճամբորդութեան շուրջ:
Ես անձամբ կատարեցի այդ ճամբորդութիւնը՝ Թուրքիա, Սուրիա, Լիբանան, Քուպա, Ֆլորիտա, Մինիափոլիս եւ Հիւսիսային Տաքոթա:
Նկարահանման վայրերը ճշդեցի եւ ի վերջոյ՝ Յորդանանի, Քուպայի, Քանատայի, Մալթայի եւ Գերմանիոյ մէջ նկարահանելու որոշում կայացուցինք: Տեսախցիկին վրայ “անամորֆիկ“ ոսպնեակ գործածեցինք եւ լայնանկիւն նկարահանեցինք:
Անշուշտ՝ 35 միլիմեթրի վրայ: Երազային ապրում մըն էր. խուսափեցանք տուտուկի ազգագրական հնչիւնէն. նախընտրեցի “հեւի մեթըլ“ երաժշտութիւնը, քանի որ պատմուածքն ալ “հեւի մեթըլ“ էր:
Հ.- Կը սպասուէր, որ ժապաւէնը “Քանն“ի մէջ ցուցադրուի: Ինչպէ՞ս որոշեցիր Վենետիկի մասին:
Պ.- Նախորդ ժապաւէններուս հետեւելով՝ ինձմէ որոշ ակնկալութիւններ կան: Ես ուրիշներու ակնկալութիւնները գոհացնելու փոխարէն, կ՛ուզեմ իմ ակնկալութիւններուս ուղղութեամբ շարժիլ: Վենետիկի կազմակերպիչները ժապաւէնը դիտեցին, ազդուեցան եւ իսկոյն փառատօնի ծրագիրին մէջ ներառեցին:
Հ.- Իսկ ժապաւէնի հայերը ինչո՞ւ համար անգլերէն կը խօսին:
Պ.- “Քանն“ի կազմակերպիչները տատամսեցնող նիւթերէն մէկն ալ ա՛յս էր: “Ինչո՞ւ ժապաւէնը անգլերէն է“: Էլիա Քազանը “Ամերիկա-Ամերիկա“ն ի՞նչ լեզուով բեմադրեց: Հապա Պերթոլուչիի “Վերջին Կա՞յսրը“: Իսկ Փոլանսքիի “Դաշնակահար“ին մէջ, լեհացիները՝ լեհական հնչիւնով անգլերէն, գերմանացիները՝ գերմաներէն, ռուսերն ալ ռուսերէն կը խօսէին…
Հ.- “Ակօս“ի մէջ երբեմն կը խօսինք. “Հոլոքոսթը պատմող կարեւոր ժապաւէներ եղան: 1915ը արժանի կերպով բեմադրող մը չեղաւ“: Յետոյ աշխատութեանդ մասին լսեցինք եւ յուզուեցանք: Դուն ի՞նչ կը խորհիս այս մասին:
Պ.- Նախ ըսեմ, որ այս մէկը Ցեղասպանութեան մասին ժապաւէն մը չէ:
Ցեղասպանութեան մասին ժապաւէն մը կրնա՞յ ըլլալ, անկէ վստահ չեմ: Իմ որդեգրած ոճս “ուեսթըրն“ն է: Սերճիօ Լէօնէի կամ Ճան Հիւսթընի աւանդութեան կը հետեւիմ: Ատոմ Էկոյեան քանի մը տարազ փոխ տուած էր, բայց չեմ կրնար ըսել, թէ ժապաւէնը “Արարատ“ի հետ նմանութիւններ ունի: Ամենամեծ ներշնչումս Էլիա Քազանի “America-America“ն է: Ոմանք այդ ժապաւէնն ալ Ցեղասպանութեան ժապաւէն համարած են, բայց ես չեմ բաժներ այդ կարծիքը:
Հ.- Թուրք շարժապատկերի սիրահարներուն կը ներկայացնես պատմութեան ամենամութ էջերէն մէկը: Ֆիլմը հետաքրքրութեամբ կամ մտահոգութեամբ սպասողներուն ի՞նչ կրնաս ըսել:
Պ.- Մայքըլ Ճեքսընի “ Thriller“ երգի տեսահոլովակի վերջաւորութեան, Ճեքսընի ընկերուհին սարսափած կը պոռչտայ: Յանկարծ Ճեքսըն կը յայտնուի եւ՝ “այս ժապաւէն մըն է միայն“ կ՛ըսէ: Ես ալ մտահոգութեամբ սպասողներուն նոյն պատասխանը պիտի տամ: Բայց վստահ եմ, որ թուրք հանդիսատեսը, որուն մէկ մասնիկն ալ ես եմ, պատրաստ է այս ժապաւէնը դիտելու: Այս տեսակ ժապաւէն մը անշուշտ բռնութիւն պիտի պարունակէ, բայց ամէն երեկոյ մեր հետեւած օրուան լուրերն ալ նուազ բռնութիւն չեն պարունակեր: Ի վերջոյ, ես ժապաւէնը քաղաքական հեռանկարով մը չէ որ կը նկարեմ: Կ՛ուզեմ, որ ժապաւէնս արժանի կերպով ներկայացուի Թուրքիոյ մէջ, եւ մարդիկ հանգստաւէտ մեծ դահլիճներու մէջ դիտեն այս ժապաւէնը ու իրենք գնահատեն: Եթէ յաջողինք, ապա կը նշանակէ, որ ժողովրդավարական հասարակութիւն մըն ենք: Ապա թէ ոչ՝ վախն է, որ մեզ կը ղեկավարէ եւ մենք սատանայի խաղալիքն ենք դեռ։
The post ՝՝ՎՍՏԱՀ ԵՄ ՈՐ ԹՈՒՐՔ ՀԱՆԴԻՍԱՏԵՍԸ ՊԱՏՐԱՍՏ Է ԴԻՏԵԼՈՒ ԱՅՍ ԺԱՊԱՒԷՆԸ՝՝ ԿԸ ՅԱՅՏՆԷ ՖԱԹԻՀ ԱՔԻՆ appeared first on Hairenik Weekly Newspaper.