ԱՇ­ՆԱ­ԿԻ ՍՈՒՐԲ ԱՍՏ­ՈՒԱ­ԾԱ­ԾԻՆ ԵԿԵ­ՂԵՑ­ՒՈՅ ՀԵՏ­ՔԵ­ՐՈՎ

 Image may be NSFW.
Clik here to view.Վ.Խ.

Սուրբ Աստ­ուա­ծած­նայ վե­րա­փոխ­ման տօ­նին հին­գե­րորդ օրը` Օգոստս 22, 2013-ին, Հա­յաս­տա­նի Թա­լին շրջա­նի Աշ­նակ գիւ­ղի Սուրբ Աստ­ուա­ծա­ծին եկե­ղեց­ւոյ օծ­ման արա­րո­ղու­թիւնը տե­ղի ու­նե­ցաւ: Օծ­ման կար­գը նա­խա­գա­հեց Արա­գա­ծոտ­նի թե­մի Բա­րեխ­նամ Առաջ­նորդ Գե­րաշ­նորհ Տ. Մես­րոպ Եպս. Պռող­եան: Արա­րո­ղու­թեանց մաս կազ­մե­ցին Թե­մի Արժ. Քա­նա­հա­յից դա­սէն Տ. Հայկ եւ Տ. Եփ­րեմ Հայ­րե­րը, նախ­կին պոլ­սա­հայ Վա­րու­ժան Սրկ. Խա­չիկ­եան, Ար­ման Սրկ. Ահա­րոն­եան ինչ­պէս նա­եւ տեղ­ւոյն եր­գե­ցիկ խում­բե­րէն մին:Image may be NSFW.
Clik here to view.

Յա­ւարտ Սուրբ Տա­ճա­րի օծ­ման, եկե­ղե­ցա­կա­նաց թա­փօ­րը առաջ­նորդ­ուե­ցաւ եկե­ղեց­ւոյ բա­կը, ուր տե­ղի ու­նե­ցաւ նո­րա­կա­ռոյց խաչ­քա­րի օծու­մը:

Օծ­ման արա­րո­ղու­թեանց աւար­տին կա­տար­ուե­ցաւ հո­գե­հանգստ­եան պաշ­տօն վասն Հոգ­ւոյն Պոն­տա­կան Ամաս­իոյ ու Սա­սուն գա­ւա­ռի հա­մայն ննջե­ցե­լոց: Յըն­թացս հո­գե­հանգստ­եան արա­րո­ղու­թեան, եւս առա­ւել յիշ­ուե­ցան Եր­ջան­կա­յի­շա­տակ Տ. Մես­րոպ Արք. Աշճ­եան, բնիկ Ամաս­ի­ա­ցի, Խա­չիկ­եան գեր­դաս­տա­նի Հա­մօ­րէն ննջեց­եալ­նե­րը:

Ապա, Գերշհ. Տ. Մկրտիչ Սրբա­զան ու Վա­րու­ժան Սար­կա­ւագ իրեր­յա­ջորդ կեր­պով իրենց սրտի խօս­քե­րը յայտ­նե­ցին վեր առ­նե­լով վախ­ճան­եալ Մես­րոպ Սրբա­զան Հօր բա­րե­մաս­նու­թիւն­ներն ու տե­ղա­ցի ժո­ղո­վուր­դին նուի­րու­մը նկատ­մամբ մեր մայր եկե­ղեց­ւոյ եւ հայ­րե­նի­քի: Օր­ուան հան­դի­սու­թեանց աւար­տին տե­ղի ու­նե­ցաւ մա­տա­ղօրհ­նու­թիւն, սի­րոյ սե­ղան ու աշ­խար­հիկ յայ­տա­գիր մը, որու ըն­թաց­քին տե­ղա­ցի գիւ­ղա­ցի­ներ Սա­սու­նի յա­տուկ պա­րե­րէ նմոյշ­ներ ներ­կա­յա­ցու­ցին: Այս բո­լո­րին ներ­կայ էին պե­տա­կան պաշ­տօն­եայք ու հա­րիւ­րա­ւոր գիւ­ղա­ցիք:Image may be NSFW.
Clik here to view.

Ըստ պատ­մա­կան աղ­բիւր­նե­րու, Հա­յաս­տա­նի Արա­գա­ծոտ­նի մար­զին մաս կազ­մող Աշ­նակ գիւ­ղը հիմն­ուած է Ե. Դա­րուն Թա­լի­նի շրջկեդ­րո­նէն 15 քի­լո­մեթր հե­ռա­ւո­րու­թեամբ, սա­րա­հար­թի մը վրայ: Գիւ­ղի ներ­կայ 600 հո­գի հա­շուող բնակ­չու­թեան մե­ծա­մաս­նու­թիւնը եղած են այն գաղ­թա­կան­նե­րու շա­ռա­ւիղ­նե­րէն, որոնք 1915-էն յե­տոյ գո­ղե­լով Սա­սու­նի, Տա­րօ­նի ու Խնու­սի շրջան­նե­րը հաս­տատ­ուած են Աշ­նա­կի մէջ:

Շուրջ 1500 տա­րի­նե­րու անց­եալ ու­նե­ցող Սուրբ Աստ­ուա­ծա­ծին եկե­ղեց­ւոյ վե­րա­նո­րոգ­ման գա­ղա­փա­րը յղա­ցած էր Հա­յաս­տան­եայց Առա­քե­լա­կան եկե­ղեց­ւոյ եր­բեմ­նի նուիր­եալ ծա­ռայ, Եր­ջան­կա­յի­շա­տակ Տ. Մես­րոպ Արք. Աշճ­եան: Վախ­ճան­եալ Սրբա­զան Հայ­րը դի­մած էր նախ­կին Կ. Պոլ­սե­ցի Զա­քար եւ Վա­րու­ժան Խա­չիկ­եան սար­կա­ւագ եղ­բայր­նե­րուն, որ­պէսզի իրենք դի­մագ­րա­ւէ­ին այդ պատ­մա­կան եկե­ղեց­ւոյ վե­րա­նո­րոգ­ման ծախ­քը: Այս­պէս, այժմ պոս­թը­նաբ­նակ Խա­չիկ­եան եղ­բայրք ըն­դա­ռա­ջած էին Սրբա­զան Հօր կո­չին ու շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը սկսած էին 2002ին, ճար­տա­րա­պետ Հրաչ­եայ Գաս­պար­եա­նի հսկո­ղու­թեան ներ­քոյ: 2003ի ձմրան սկիզ­բը շի­նա­րա­րա­կան ծրա­գի­րը գրե­թէ իր աւար­տին հա­սած էր, երբ Տ. Մես­րոպ Սրբա­զան անս­պա­սելի­օ­րէն վախ­ճա­նե­ցաւ:

Շուրջ մէկ տա­րի առաջ, Խա­չիկ­եան եղ­բայրք Գերշ. Տ. Մկրտիչ Սրբա­զա­նի աջակ­ցու­թեամբ կա­րո­ղա­ցանք վե­րա­նո­րոգ­ման ծրագ­րի վեր­ջնա­կան փու­լը սկսիլ: Այս ըն­թաց­քին, եկե­ղեց­ւոյ մուտ­քին վե­րե­ւի մա­սը զե­տեղ­ուե­ցաւ զար­դա­րուն խաչ մը ու այս սուրբ տա­ճա­րը օժտ­ուե­ցաւ նոր դու­ռով: Իսկ եկե­ղեց­ւոյ բա­կին մէջ տեղ­ւոյն վրայ կա­ռուց­ուե­ցաւ Նոր Խաչ­քար մը: Այս խաչ­քա­րը նուիր­ուած էր Պատ­մա­կան Ամաս­իա քա­ղա­քի Հա­մօ­րէն հա­յազ­գի նա­հա­տա­կաց ան­մո­ռաց յի­շա­տա­կին:

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գա­րե­գին Բ. Վե­հա­փառ Կա­թո­ղի­կո­սի Հայ­րա­պե­տա­կան տնօ­րի­նու­մով այս խաչ­քա­րը պատ­րաստ­ուած էր Ջու­ղա­յի (Նա­խի­ջե­ւան)  Հա­յոց հին գե­րեզ­մա­նա­տան ատր­պէյ­ճան­ցի­նե­րու կող­մէ ոչն­չաց­ուած հա­զա­րա­ւոր խաչ­քա­րե­րէն մէ­կուն, որ­պէս կրկնօ­րի­նա­կը:

Բա­ցի իր դա­րա­ւոր անց­եա­լէն, Աշ­նա­կի Ս. Աստ­ուա­ծա­ծին եկե­ղե­ցին ճար­տա­րա­պե­տա­կան տե­սա­կէ­տէ իւ­րոյն ար­ժէք մը կը ներ­կա­յաց­նէ: Եկե­ղեց­ւոյ կա­ռուց­ման յա­ջոր­դող տա­րի­նե­րուն ան շրջա­պատ­ուած է բեր­դան­ման պա­րիսպ­նե­րով, դառ­նա­լով Հա­յաս­տան աշ­խար­հի այդ ոճի եզա­կի բերդ-եկե­ղե­ցի­նե­րէն մին: Շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րու ըն­թաց­քին եկե­ղեց­ւոյ աւե­րակ­նե­րուն մէջ յայտ­նա­բեր­ուած են մի քա­նի հնա­դար­եան խաչ­քա­րեր, տա­նի­քին վե­րե­ւը եկե­ղեց­ւոյ թան­կա­գին իրե­ղեն­ներն ու անօթ­նե­րը պա­հե­լու հա­մար գոր­ծած­ուած երեք քա­ռա­կու­սի մեթր տա­րած­քով գաղտ­նի պա­հես­տա­նոց եւ դի­տա­րան մը: Անց­եա­լին այս դի­տա­րա­նի պա­հակ­նե­րը միշտ հա­ղոր­դակ­ցու­թեան մէջ կը գտնուէ­ին գիւ­ղի հա­րե­ւա­նու­թեամբ կա­ռուց­ուած Ս. Քրիս­տա­փոր վան­քի մուտ­քին գտնուող դի­տա­րա­նի պա­հակ­նե­րուն հետ: Այս դրու­թեան շնոր­հիւ գիւ­ղե­րու մի­ջեւ հա­ղոր­դակ­ցու­թեան հա­մա­կարգ մը ստեղծ­ուած էր եւ ըստ այնմ, օտա­րազ­գի թշնամ­եաց ար­շա­ւանք­նե­րու ըն­թաց­քին դրա­ցի գիւ­ղեր զի­րար զգու­շաց­նե­լու հնա­րա­ւո­րու­թիւնը կ՛ու­նե­նա­յին:

Նախ­քան Ս. Աստ­ուա­ծա­ծին եկե­ղեց­ւոյ վե­րա­բա­ցու­մը, Աշ­նա­կի բնա­կիչ­նե­րը կը հար­կադր­ուէ­ին Թա­լին այ­ցե­լել իրենց հո­գե­ւոր կա­րիք­նե­րուն մա­տա­կա­րար­ման հա­մար: Շրջա­նի ժո­ղովրդ­եան տնտե­սա­պէս ճնշուած կար­գա­վի­ճա­կը եւս առա­ւել կը դժուա­րաց­նէր այդ ուխ­տագ­նա­ցու­թիւն­նե­րը: Գերշ. Տ. Մկրտիչ Սրբա­զա­նի որո­շու­մով Տ. Հայկ քա­հա­նայ Սա­հակ­եան նշա­նակ­ուած է Աշ­նակ գիւ­ղի հո­գե­ւոր հո­վիւ ու ամէն շա­բաթ Ս. Պա­տա­րագ կը մա­տուց­ուի այս սրբա­վայ­րէն ներս: