Quantcast
Viewing all articles
Browse latest Browse all 8334

ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆՑԻՆ ԵՒ ԹՈՒՄԱՆԵԱՆ 150

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Մակար, 27 ապրիլ 2019, Երեւան

            Երեւանը գարնան արեւու մէջ կը լողայ: Ազնաւուրի այգին ենք: Թոշակառուներ կան եւ մանուկներ կը խաղան: Արմենակ հոս ալ կը պտըտի հայերէն թերթ ու գիրքով: Այդպէս կը տպաւորէր փարիզցիները: Երեւանի մէջ զարմանք չի պատճառեր:

            – Մակա՛ր, ամէն քայլափոխի Թումանեան եւ 150-ամեակ կը լսեմ: Ոչ ոք կ’ըսէ թէ ան, միայն բանաստեղծ չէր եւ ինչե՜ր ըսած է ժողովուրդի մասին:

            – Տրտունջները չեն յիշուիր: Ժառանգութիւնը կարեւոր է,- ըսի:

            Արմենակ շարունակեց.

            – Մարդիկ ժամանակ չունին եւ հետաքրքրուած չեն բանաստեղծութեամբ եւ գիրքով, Թումանեանի գէթ ֆաքիրի իմաստութիւնը լսելի պէտք է դարձնել:

            – Ի՞նչ ըսած է ֆաքիրդ:

            – Ինչե՜ր: Ան ձաղկած է պոլսեցիներու սիրած բառով մեր թեթեւսոլիկութիւնը, երբ ըսած է՝ «Մենք քաղաքակրթուած ենք միայն մեր շորերով, լուսաւորուած ենք միայն վկայականներով…»: Բնակչութեան թիւը կը գերեզանցեն բջիջայինները, եւ քանի մը տարիէն աւդոները՝ բնակչութեան համրանքը: Իսկ կերպասի եւ հիւսուածքի խնայողութիւն պիտի ըլլայ, քանի որ կանանց շորերուն համար սպառումը պիտի նուազի՝ որպէս քաղաքակրթութեան նշան:

            – Մի՛ զարմանար, աշխարհ է, հին օրերու զրկումները կը դարմանեն:

            – Ճիշդ այդ պատճառով ալ ըսած է. «Մարդիկ քիչ են, գազանները շատ: Եւ այժմ ապրում ենք մի ժամանակ, երբ մեծ ասպարէզ կայ մարդու էդ վայրենի բնազդին…»: Ինչ որ կը բացատրէ համատարած ընչաքաղցութիւնը, եւ անոր ծառայ՝ կոռուպցիան:

            – Այդ նոր չէ: Փիլիսոփայ Հոպզ ըսած էր՝ «մարդը մարդուն գայլն է»:

            – Հոս ամէնքն ալ ուսումնական են, պոլիտեխնիկ եւ բանասիրական ըրած են: Թումանեան այդ ալ մարգարէացած է եւ ըսած, որ «Աւաղ, կարծես թէ իզուր են ապրում ու անցնում մեծ փիլիսոփաները, մեծ գիտնականներն ու մեծ բանաստեղծները, ազգերի համար մեծ մասամբ նրանք հանդիսանում են լոկ որպէս շքեղ զարդարանքներ»: Կարծես հարսնցուի օժիտ:

            – Սիրելիս, սպառողական ընկերութենէն ամէն ոք օգտուելու իրաւունք ունի: Կ’ուզես որ մարդիկ այս կամ այն մեծ գաղափարներու համար զրկուած ապրին:

            – Մակա՛ր, փիլիսոփայ ըլլալէ ձեռք քաշէ՛: Հոս հայու հայրենիք է, Մեսրոպի հայերէնը բութ դանակով կը մորթեն, փողոցը, հեռատեսիլէն, Ազգային Ժողովին մէջ: Իմաստուն Թումանեանը ըսած է. «Լեզուն է ամէն մի ժողովրդի ազգային գոյութեան ու էութեան ամենախոշոր փաստը, ինքնուրույնութեան ու հանճարի ամենախոշոր դրոշմը, պատմութեան ու հեռաւոր անցեալի կախարդական բանալին, հոգեկան կարողութիւնների ամենաճոխ գանձարանը, հոգին ու հեգեբանութիւնը»: Առանց այդ հոգիին եւ գանձարանին կը բազմանան ծագումով հայերը, նաեւ հայրենիքի մէջ :

            – Արմենա՛կ, վար իջի՛ր, խօսի՛ր երկրի վկայականներով զինուածներուն հետ եւ իրատես դարձի՛ր: Անոնք կ’ըսեն, որ լեզուն կը յառաջդիմէ, իսկ դուն հայերէնը կ’ուզես պահել որպէս թանգարանի փայլեցուած զարդ:

            – Մակա՛ր, Թումանեանն է ճիշդ, ան է ազգապահպան, միւսները, ներսը եւ դուրսը, դրամի փերեզակներ են կամ փառքի վաշխառուներ: Ինծի ըսէ՛, թէ ինչպէ՞ս Թումանեանը պիտի մտնէ Ազգային Ժողով, հեռատեսիլ եւ հայ մարդոց տուները:

            Արմենակ հարցուց եւ գնաց: Ինք՝ ֆաքիր՝ գիտէր որ պատասխան չունէի:

 

 


Viewing all articles
Browse latest Browse all 8334

Trending Articles